به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی در ادامه سلسله مباحث قرآن و علوم اجتماعی در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره)، به موضوع طبقه بندی اجتماعی اشاره داشت و گفت: این موضوع در سبک زندگی افراد تاثیرگذار است؛ مهندسان جامعه از این طریق سبک زندگی را جهت دهی می کنند و قرآن هم این موضوع را مهندسی کرده است.
وی با اشاره به دیدگاه جامعه شناسان در زمینه طبقات اجتماعی، گفت: بروس کوئن در "کتاب مبانی جامعه شناسی" از "ثروت"، "شغل" و "تحصیلات" به عنوان شاخصه های اصلی و از "نژاد"، "ملیت"، و "مذهب"، "جنسیت" و "محل زندگی" به عنوان معیارهای فرعی طبقه بندی اجتماعی یاد کرده است.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث المصطفی همچنین به موضوع تقسیم بندی طبقات اجتماعی از منظر جامعه شناسان اشاره کرد و گفت: بروس کوئن طبقات بالا، متوسط و پایین را براساس میزان ثروت افراد تعیین می کند.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی با اشاره به اینکه مارکسیست ها و کمونیست ها بر اساس "مالکیت و عدم مالکیت ابزار تولید" طبقه های اجتماعی را تقسیم می کردند، اظهار داشت: این گروه می گفتند همیشه میان کارخانه داران و کارگران جنگ وجود دارد و در نهایت کارگران پیروز می شوند و بر این اساس هم حکومت شوروی را بوجود آوردند و هفتاد سال خود و دیگران را گرفتار کردند.
وی در ادامه به تاثیر طبقات اجتماعی در زندگی اشاره داشت و گفت: جامعه شناسان معتقدند قرار گرفتن در هرکدام از طبقات اجتماعی، سراسر زندگی انسان را تحت تاثیر قرار می دهد چراکه هرطبقه دارای باورها، ارزش ها، آداب معاشرت و منزلت خاصی است.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث المصطفی با اشاره به باورها و ارزش های طبقه ثروتمند در جامعه، گفت: جامعه شناسان معتقدند ثروت در میزان عمر، بهداشت روان و رفتارهای سیاسی، خانوادگی و مذهبی تاثیرگذار است.
این استاد حوزه علمیه با اشاره به نظرات جامعه شناسان مبنی بر اینکه ثروت بیشتر زمینه ساز افزایش منزلت اجتماعی و امید به زندگی است، گفت: آنها همچنین معتقدند ثروتمندان آرامش روانی بیشتری دارند و با استرس های مختلف زندگی درگیر نیستند؛ این طبقه اجتماعی با هر قشری ازدواج نمی کنند و رفتارهای زناشویی متفاوتی با دیگران دارند.
*شاخصه طبقات اجتماعی از منظر قرآن کریم
وی در ادامه به تبیین طبقات اجتماعی از منظر قرآن کریم اشاره داشت و گفت: قرآن "تقوا"، "علم"، "بصیرت" و "جهاد" را به عنوان شاخصه های اصلی طبقه بندی اجتماعی عنوان کرده است.
*از نظر قرآن، برتری افراد به تعداد صفرهای حساب بانکی نیست
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث المصطفی با بیان اینکه قرآن، ثروت را به عنوان معیار برتری معرفی نکرده است، گفت: البته دارا بودن ثروت و مال بد نیست و اگر در راه خدا و انفاق هم قرار بگیرد، یک ارزش محسوب می شود اما اینکه معیار برتری افراد به تعداد صفرهای حساب بانکی باشد، با نگاه قرآن متضاد است.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه قدرت داشتن از طریق شغل برتری محسوب نمی شود، اظهار داشت: برخی از شغل ها مثل معلمی مقدس است اما جامعه شناسان غربی نمی خواهند بگویند شغل مقدس است بلکه می گویند کدام شغل قدرت بیشتری می آورد و این مسئله در تضاد با نگاه قرآن است.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی افزود: ممکن است یک کارمند عادی ارزش بیشتری از رئیس یک نهاد داشته باشد و بر این اساس شغل نمی تواند تعیین کننده برتری باشد.
وی با بیان اینکه شغل برای انسان شرافت نمی آورد اما می تواند زمینه ساز دستیابی به شرافت شود، تصریح کرد: البته شغل خوب(حلال) و بد(حرام) داریم که شغل حرام، انسان را به سقوط می کشاند اما این مسئله بدین معنا نیست که هرکسی شغل خوبی دارد پس انسان بهتری است؛ ممکن است کسی معلم باشد ولی به وظایف معلمی عمل نکند.
*تفاوت نگاه قرآن و علوم اجتماعی غربی در بحث علم
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث المصطفی با اشاره به تفاوت نگاه قرآن و جامعه شناسان غربی در خصوص موضوع علم در طبقه بندی اجتماعی، گفت: غربی ها، تحصیلات را یکی از شاخصه های اصلی در طبقه بندی اجتماعی عنوان می کنند در حالی که قرآن کریم به عنوان "علم" تعبیر کرده است.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی با بیان اینکه علم در روح و نفس انسان تجلی پیدا می کند، گفت: آموخته های علمی ممکن است از طریق "وحی شهود"، "تحصیلات و مدرک" یا "سیر و سیاحت و تجربه" حاصل شود و بر این اساس معنای جامع تری نسبت به تحصیلات دارد و قرآن معتقد است هرگونه علم آموزی زمینه ساز افزایش ارزش انسان می شود.
وی در ادامه تصریح کرد: صرف مذهب نمی تواند شاخصه برتری باشد بلکه مذهب حق موجب برتری انسان می شود.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه ملیت و نژاد معیار برتری نیستند، افزود: ممکن است فردی چینی باشد ولی بر عرب برتری داشته باشد.
*جنسیت شاخصه برتری منزلت انسانی نیست
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث المصطفی با اشاره به آیه 97 سوره نحل «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً»، گفت: از منظر قرآن کریم جنسیت نیز به عنوان شاخصه برتری محسوب نمی شود؛ مذکر و مونث بودن جزء عوارض جسمانی بشر است و بر این اساس مفسرین معتقدند دستیابی به حیات طیبه متوقف بر مذکر و مونث بودن نیست زیرا آنچه تعالی پیدا می کند، روح بشر است.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی با بیان اینکه طبقه بندی اجتماعی از منظر قرآن کریم متفاوت با علوم اجتماعی غربی است، گفت: قرآن قشرهای مختلف جامعه را براساس شاخصه های ذکرشده به "مومن، کافر و منافق"، "عالم و جاهل"، "مستضعف و مستکبر"، "فقیر و غنی"؛ "مفسدین و محسنین"، "حزب الله و حزب الشیطان" و ... تقسیم بندی کرده است.
*ادبیات قرآنی جایگزین اصطلاحات غربی شود
وی با بیان اینکه معیارهای قرآن در بحث اجتماع با شاخصه های علوم اجتماعی غربی متفاوت است، گفت: بحث طبقه بندی اجتماعی براساس محل زندگی به "بالاشهری و پایین شهری" از اصطلاحات علوم اجتماعی غربی است که در جامعه ما حسابی جای باز کرده است و گاهی اوقات رسانه ها هم به تبلیغ این موضوع کمک می کنند.
این استاد حوزه علمیه با تاکید بر اینکه باید طبقه بندی اجتماعی را از منظر قرآن و روایات مطرح کنیم، گفت: مرحوم آیت الله طالقانی در ابتدای پیروزی انقلاب در خطبه های خود به طور مکرر اصطلاح "مستکبر و مستضعف" را در بحث تقسیم بندی دنیا به کار می برد و این اصطلاح را در جامعه به خوبی ماندگار کرد.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی با بیان اینکه ادبیات مورد استفاده در جامعه باید مبتنی بر قرآن و روایت باشد، گفت: اصطلاح "بالاشهر و پایین شهر" چه معیاری می تواند برای برتری افراد باشد؛ ممکن است فردی پایین شهری باشد اما از نظر ایمان و تقوا برتر باشد.
وی تصریح کرد: برای گسترش فرهنگ دینی در جامعه باید طبقه بندی اجتماعی و شاخصه های آن را مبتنی بر دیدگاه قرآن و روایات قرار داد نه ادبیات علوم اجتماعی غربی!
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه طبقه بندی اجتماعی مبتنی بر دیدگاه قرآن و روایات زمینه ساز ترغیب حرکت جامعه به سمت فرهنگ دینی می شود، گفت: وقتی معیار طبقه بندی اجتماعی در جامعه براساس عالم و جاهل باشد، به طور طبیعی زمینه ساز تشویق جامعه به علم آموزی می شود.
حجت الاسلام والمسلمین رضایی اصفهانی در بخش پایانی سخنان خود با حائز اهمیت دانستن پرداختن به بحث علوم اجتماعی، گفت: برخی اندیشمندان معتقدند قرن بیست و یکم، قرن چالش دین و علوم انسانی در غرب به شمار می رود و راه نفوذ و اعمال استعمار نو در جهان از طریق علوم انسانی در قالب مباحث سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و مدیریتی است.
وی افزود: بازسازی علوم انسانی براساس نگاه قرآن و اهلبیت(ع) مسئله بسیار مهمی است که باید در این زمینه توجه بیشتری صورت گیرد.
انتهای پیام/313/33
